ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

ΔΗΜΟΣ Κ ΠΑΤΡΙΚΟΣ

ΔΝΤΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ METROPOLITAN
ΠΕΙΡΑΙΑΣ
τ.ΔΝΤΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ 401 ΓΣΝΑ

Τα ρευματικά νοσήματα απασχολούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Στο άρθρο αυτό γίνεται μια προσπάθεια γενικής πληροφόρησης για την αρθρίτιδα και τα νοσήματα αυτά. Σε άλλα άρθρα που θα αναφερθούμε στις επιμέρους παθήσεις αναλυτικότερα. Για περισσότερες διευκρινίσεις πρέπει να απευθύνεται κανείς στον παθολόγο του μυοσκελετικού συστήματος που είναι ο Ρευματολόγος.

Αρθρίτιδα και Ρευματικά νοσήματα.

Αρθρίτιδα (άρθρωση + ίτιδα = κατάληξη που συναντάται σε λέξεις που σημαίνουν φλεγμονή) είναι η φλεγμονή στις αρθρώσεις.  Η φλεγμονή χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω:

·         άλγος (πόνο),

·         διόγκωση - οίδημα (πρήξιμο),

·         θερμότητα,

·         ερυθρότητα (κοκκίνισμα) και

·         απώλεια λειτουργικότητας (δεν δουλεύει σωστά)  της άρθρωσης,

που μπορεί να συμβαίνουν όλα μαζί ή μερικά, αλλά και ξεχωριστά. Η αρθρίτιδα αποτελεί κύριο σύμπτωμα των ρευματικών νοσημάτων που εκτός από τις αρθρώσεις, προσβάλλουν συνήθως τένοντες, συνδέσμους, οστά, μυς αλλά και εσωτερικά όργανα (πνεύμονες, καρδιά, νεφρούς).

Τα ρευματικά νοσήματα είναι πολλά και αναφέρονται με διάφορα ονόματα όπως νοσήματα του συνδετικού ιστού, νοσήματα του κολλαγόνου λόγω προσβολής του βασικού συστατικού των ιστών που είναι το κολλαγόνο  ή σαν αυτοάνοσα νοσήματα λόγω της εμπλοκής του ανοσοσοποιητικού συστήματος, που ενώ φυσιολογικά προστατεύει τον οργανισμό από λοιμώξεις και φλεγμονές, στα νοσήματα αυτά στρέφεται εναντίον του και βλάπτει φυσιολογικά όργανα του ανθρώπινου οργανισμού.

 Είναι συχνά νοσήματα αυτά και απασχολούν μεγάλο ποσοστό ανθρώπων

Κύρια Ρευματικά νοσήματα

Οστεοαρθρίτιδα:  Η πιο συχνή αρθρίτιδα. Είναι εκφυλιστική νόσος και χαρακτηρίζεται από φθορά των αρθρώσεων λόγω ηλικίας και από υπέρχρηση τους. Στη γεροντική ηλικία αφορά μέχρι και το 100% του πληθυσμού. Η κύρια βλάβη που δημιουργεί είναι η καταστροφή του χόνδρου των αρθρώσεων, που καλύπτει τα άκρα των οστών μέσα στην άρθρωση καθώς και το οστούν που βρίσκεται κάτω από αυτόν. Επιπλέον διαταράσσεται και η λειτουργία και δομή των μαλακών ιστών που περιβάλουν την άρθρωση, σύνδεσμοι, τένοντες, μύες, με αποτέλεσμα την αστάθεια της άρθρωσης, τις παραμορφώσεις και όλα τα χαρακτηριστικά της φλεγμονής. Τα κύρια συμπτώματα είναι πόνος και δυσκαμψία. Σημαντική αναπηρία μπορεί να προκύψει από την προσβολή της σπονδυλικής στήλης αλλά και των αρθρώσεων που σηκώνουν το βάρος του σώματος όπως τα ισχία και τα γόνατα.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα. Είναι μια από τις συχνότερες φλεγμονώδεις νόσους του ανοσολογικού συστήματος. Εμφανίζεται περίπου στο 0,6-1% του γενικού πληθυσμού. Αρχικά προσβάλλει τον αρθρικό υμένα (μεμβράνη που περιβάλλει τις αρθρώσεις) ή την επιφάνεια της άρθρωσης έχοντας σαν αποτέλεσμα τον πόνο, δυσκαμψία, οίδημα (πρήξιμο), καταστροφή της άρθρωσης και απώλεια της λειτουργικότητας. Συνήθως προσβάλλονται οι αρθρώσεις των χεριών και ποδιών συμμετρικά (και στις δύο πλευρές του σώματος). Αυτή η συμμετρικότητα δίνει τη δυνατότητα να διακρίνει κανείς τη Ρευματοειδή αρθρίτιδα από άλλες αρθρίτιδες.

Σπονδυλαρθρίτιδες. Είναι μια ομάδα φλεγμονωδών παθήσεων που προσβάλλει κυρίως, αλλά όχι μόνο την Σπονδυλική στήλη, που λέγεται αξονικός σκελετός και για το λόγο αυτό και οι παθήσεις αυτές πλέον λέγονται Αξονικές Σπονδυλαρθρίτιδες. Ο κύριος εκπρόσωπος αυτής της ομάδας είναι η Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα  ενώ άλλες είναι η Ψωριασική αρθρίτιδα (συνοδεύεται από εξάνθημα Ψωρίασης), η Αντιδραστική αρθρίτιδα που εμφανίζεται μετά από κάποιες λοιμώξεις ιογενείς ή μικροβιακές, του ουροποιογεννητικού συστήματος, του εντέρου αλλά και άλλων οργάνων και συνοδεύεται από εκδηλώσεις από τα μάτια (επιπεφυκίτιδα, ραγοειδίτιδα) εξανθήματα στο δέρμα και εκδηλώσεις από το στοματικό βλεννογόνο (άφθες) . Οι Εντεροπαθητικές αρθρίτιδες ( προσβολή αρθρώσεων και αξονικού σκελετού σε ασθενείς με νόσους του εντέρου όπως η Crohn και η Ελκώδης κολίτιδα). Οι αρθρώσεις εκτός Σπονδυλικής Στήλης που προσβάλλονται στις παθήσεις αυτές προσβάλλονται συνήθως ασύμμετρα και είναι τα γόνατα, ισχία, ποδοκνημικές και μικρές αρθρώσεις των χεριών. Κύρια συμπτώματα της αρθρίτιδας των περιφερικών αρθρώσεων είναι ο πόνος και η δυσκαμψία που οφείλεται στη φλεγμονή των τενόντων, συνδέσμων και του υμένα που περιβάλλει τις αρθρώσεις.

Ψωριασική αρθρίτιδα. Συμβαίνει σε ασθενείς με ψωρίαση. Προσβάλλει τις αρθρώσεις των γονάτων, των ισχίων, αλλά και μικρών αρθρώσεων των χεριών και των ποδιών δημιουργώντας χαρακτηριστικές βλάβες και στις αρθρώσεις αλλά και στα νύχια. Ανήκει στις Σπονδυλαρθρίτιδες και μπορεί να προσβάλλει και την σπονδυλική στήλη και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις.

Νεανική αρθρίτιδα. Είναι η πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας στα παιδιά, προκαλεί, πόνο, οίδημα, και απώλεια της λειτουργικότητας των αρθρώσεων. Μπορεί να συνοδεύεται από εξανθήματα και πυρετό, καθώς και προσβολή και άλλων συστημάτων εκτός των αρθρώσεων

Ινομυαλγία. Είναι νόσος που προκαλεί χρόνιο πόνο  στους ιστούς που υποστηρίζουν και κινούν τα οστά και τις αρθρώσεις. Πόνος δυσκαμψία και τοπική ευαισθησία στην πίεση σε συγκεκριμένα σημεία μυών και τενόντων είναι χαρακτηριστικά της νόσου, ιδιαίτερα στον αυχένα, την πλάτη τους ώμους και τα ισχία.

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ). Μια από τις μορφές της πάθησης που κοινά λέγεται Λύκος. Οι άλλες 2 μορφές είναι ο Δερματικός Λύκος (προσβάλλει μόνο το δέρμα) και ο Φαρμακευτικός Λύκος (προκαλείται από φάρμακα). Ο  ΣΕΛ είναι αυτοάνοσο νόσημα στο οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, που είναι φτιαγμένο να τον προστατεύει από  οποιουδήποτε είδους απειλή, χάνει τον προσανατολισμό του και αντί να αποτρέπει την προσβολή του οργανισμού από ξένους εισβολείς τους οποίους και να καταστρέφει, στρέφεται προς τα ίδια τα κύτταρα και τα όργανα του ανθρώπου και τα βλάπτει. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη φλεγμονή και την καταστροφή των αρθρώσεων, του δέρματος, των νεφρών, της καρδιάς, των πνευμόνων, των αγγείων και του εγκεφάλου.

Σκληρόδερμα. Ονομάζεται και Συστηματική Σκλήρυνση και σημαίνει " Σκληρό δέρμα". Η νόσος προσβάλλει το δέρμα, αγγεία και αρθρώσεις. Μπορεί όμως να προσβάλλει και άλλα συστήματα όπως οι πνεύμονες, οι νεφροί και η καρδιά. Στην πάθηση αυτή υπάρχει ανώμαλη παραγωγή μιας πρωτεΐνης του κολλαγόνου, στο δέρμα και τα υπόλοιπα προσβεβλημένα όργανα. Μια εκδήλωση που μπορεί πρώιμα να θέσει την υποψία της νόσου είναι το φαινόμενο Raynaud (άσπρισμα των δακτύλων στο κρύο, μετά μελάνιασμα και κοκκίνισμα).

Σύνδρομο Sjogren (Σγιογκρεν): Ρευματικό νόσημα που η κύρια εκδήλωσή του είναι η ξηρότητα των βλεννογόνων στόματος (ξηροστομία), ματιών (ξηροφθαλμία - έλλειψη δακρύων), κόλπου, πνευμόνων (ξηρός βήχας)

Λοιμώδης αρθρίτιδα. Είναι η αρθρίτιδα που δεν συμβαίνει σαν αντίδραση σε κάποιο μικρόβιο ή ιό άλλα οφείλεται σ' αυτά με συνέπεια να απομονώνεται ο ιός ή το μικρόβιο σε καλλιέργειες του αρθρικού υγρού που παίρνει κανείς από την άρθρωση που πάσχει. Οι αρθρίτιδες αυτές απαιτούν άμεση και μακρόχρονη θεραπεία κυρίως με αντιβιοτικά.

Ουρική αρθρίτιδα. Γνωστή και σαν ποδάγρα λόγω της συχνής προσβολής της άρθρωσης του μεγάλου δακτύλου του ποδιού. Οφείλεται σε συσσώρευση και εναπόθεση κρυστάλλων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις.  Οι κρύσταλλοι προκαλούν επεισόδια φλεγμονής, οίδημα, και πόνο.

Ρευματική πολυμυαλγία. Είναι ένα πολύ συχνό νόσημα κυρίως της μέσης και μεγάλης ηλικίας που εκδηλώνεται με πόνο στους μυς των ώμων, της πλάτης, της λεκάνης και των μηρών. Μερικές φορές αποτελεί την πρώτη εκδήλωση ενός άλλου νοσήματος της κροταφικής αρτηριίτιδας, που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αρτηριών και εκδηλώνεται εκτός από τα παραπάνω με πυρετό, απώλεια βάρους, αδυναμία και κακουχία.

Πολυμυοσίτιδα - Δερματομυοσίτιδα. Ρευματική νόσος που προκαλεί σημαντική μυϊκή αδυναμία, ατροφία και πόνους στους μυς λόγω φλεγμονής τους. Μπορεί να προσβάλλει όλους τους μυς του σώματος και να προκαλέσει σημαντική ανικανότητα. Όταν συνοδεύεται και με εξάνθημα λέγεται Δερματομυοσίτιδα. Επίσης μπορεί να συνοδεύεται από εκδηλώσεις από εσωτερικά όργανα όπως για παράδειγμα τους πνεύμονες.

Τενοντίτιδα. Οι τένοντες συνδέουν  τους μυς με τα οστά. Η υπέρχρησή τους, η κάκωση ή η προσβολή τους από ρευματικά νοσήματα μπορεί να προκαλεί φλεγμονή τους, που εκδηλώνεται με πόνο αλλά και περιορισμό της κινητικότητας. Συχνές θέσεις τενοντίτιδας είναι στους ώμους, τους αγκώνες, τους Αχίλλειους τένοντες και τους τροχαντήρες.