Φθινοπωρινές αποδράσεις

Το Συρράκο είναι ένα από τα ωραιότερα ηπειρώτικα χωριά. Πρόκειται για βλαχοχώρι που ανήκει στο Ν. Ιωαννίνων και έχει κηρυχθεί παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός. Είναι γραφικότατο και θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τα Ζαγοροχώρια, τα οποία όμως βρίσκονται πολύ βορειότερα. Έχει πληθυσμό 50 περίπου μονίμων κατοίκων και υψόμετρο περίπου 1.150 μ. Φωλιάζει στις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Περιστέρι ή αν προτιμάτε στις δυτικές πλαγιές του όρους Καταρραχιάς. 

Παρ' ότι τα βουνά αυτά δεν έχουν άμεση σχέση με το όρος Τζουμέρκα (που έχει ύψος 2.393 μ. και ανήκει στο Ν. Άρτας), εν τούτοις θεωρείται αυτονόητο ότι όποιος επισκεφθεί την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή που είναι γνωστή με τον όρο Τζουμέρκα, θα περάσει οπωσδήποτε μια βόλτα και από το Συρράκο. 

Στην πραγματικότητα το Περιστέρι (2.295 μ.), ο Καταρραχιάς (2.280 μ.), η Κακαρδίτσα (2.429 μ.) και τα Τζουμέρκα ή αλλιώς Αθαμανικά Όρη (2.393 μ.) αποτελούν μία ενιαία οροσειρά με κατεύθυνση βορράς - νότος και χωρίζουν την Ήπειρο από τη Θεσσαλία, ορθώνουν δε το ανάστημά τους ακριβώς πάνω από τη δυτική όχθη του Αχελώου, ο οποίος στην περιοχή αυτή αποκαλείται Ασπροπόταμος. Η απόσταση Ιωάννινα - Συρράκο είναι 53 χλμ.

Το Συρράκο πήρε το όνομά του από τη βλάχικη λέξη seraco που σημαίνει φτωχός και άγονος. Πράγματι, αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει ότι όλα τα γύρω υψώματα είναι γυμνά και πετρώδη, απουσιάζει εντελώς το δάσος. Αυτό βέβαια δεν οφείλεται σε κάποια πυρκαγιά αλλά στην υπερβόσκηση. 

Πριν 100 χρόνια λέγεται ότι ζούσαν περίπου 3.500 άνθρωποι στο χωριό, οι οποίοι εκτός από ξακουστοί πετράδες, χτιστάδες, ραφτάδες και έμποροι ήταν και κτηνοτρόφοι. Περίπου 400 τσομπαναραίοι έβοσκαν γύρω στα 60.000 αιγοπρόβατα. 

Στο κάποτε πλούσιο βλαχοχώρι, αληθινό διαμάντι της λαϊκής ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής, γεννήθηκαν ο Φιλικός Ιωάννης Κωλέττης, που εξελέγη δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας, ο ποιητής Γιώργος Ζαλοκώστας και ο "ποιητής του βουνού" Κώστας Κρυστάλλης.

 Κάνοντας μια βόλτα στα καλντερίμια του χωριού θα βρούμε εύκολα και το σπίτι του Κ. Κρυστάλλη, στο οποίο σήμερα στεγάζεται ένα μικρό λαογραφικό μουσείο. Στην πλατεία

 με τα δύο τεράστια πλατάνια βρίσκεται και ο ναός του Αγ. Νικολάου, ενώ πολύ κοντά στην πλατεία θα βρούμε και τη θαυμάσια σκεπαστή πέτρινη βρύση της "Γκούρας" με τρία στόμια, τα οποία μας προσφέρουν όλο το χρόνο παγωμένο και καθαρό βουνίσιο νερό. 

Υπάρχει κι ένα χαρακτηριστικό τριώροφο κτήριο, το οποίο χτίστηκε πριν 100 περίπου χρόνια και λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο αλλά τώρα πια που δεν υπάρχουν μαθητές έχει αναπαλαιωθεί και στεγάζει το ξενοδοχείο "Συρράκο".