Τα Αμπελάκια είναι παραδοσιακός οικισμός του νομού Λάρισας , χτισμένα στις βορειοδυτικές πλαγιές του όρους Όσσα στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών.
Το χωρίο φημίζεται για τα σπουδαία αρχοντικά του καθώς γνώρισε πολύ μεγάλη οικονομική ανάπτυξη κατά το παρελθόν, χάρη στην επεξεργασία και την βαφή νημάτων με κόκκινο χρώμα που παρήγαγαν από την επεξεργασία του φυτού ριζάρι (ρουβία η βαφική). Τα Αμπελάκια ανήκουν διοικητικά στον Δήμο Τεμπών ενώ στο παρελθόν αποτελούσαν έδρα της ομώνυμης κοινότητας.
Δεν έχει εξακριβωθεί ο ακριβής χρόνος ίδρυσης τoυς. Γνώρισαν μεγάλη οικονομική άνθηση και απέκτησαν εξαιρετική φήμη κατά τους 18ο και αρχές του 19ου αι. Αιτία ήταν η ανάπτυξη της βιομηχανίας και της εμπορίας βαμβακερών υφασμάτων και κόκκινων νημάτων.
Τα εναπομείναντα αρχοντικά επιμένουν να θυμίζουν τη "χρυσή εποχή" του παρελθόντος, όπου η ανάμειξη τοπικών με δυτικά στοιχεία δημιούργησε μία από τις πιο ιδιόμορφες και ενδιαφέρουσες μορφές της λαϊκής μας τέχνης.
Στα Αμπελάκια υπάρχουν σήμερα 17 αρχοντικά, εκ των οποίων τα δύο αποτελούν περιουσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Χτίστηκαν όλα, στα τέλη του 18ου με τις αρχές του 19ου αι. Το πιο αξιόλογο είναι το σπίτι του Γεωργίου Σβάρτς που λειτουργεί σαν μουσείο. Σβαρτς ονόμαζαν τον Αμπελακιώτη έμπορο Γεώργιο Μαύρο στις αυστριακές και γερμανικές του αντιπροσωπείες.
Το κτίσιμο του αρχοντικού ολοκληρώθηκε το 1798 και είναι ένα μοναδικό τριώροφο αρχιτεκτόνημα με ξεχωριστή ζωγραφική διακόσμηση. Αξίζει να δείτε τα δωμάτια του με τις ναΐφ ζωγραφικές στους τοίχους, τα κιγκλιδωτά παράθυρα και τα καφασωτά, ενώ στον τελευταίο όροφο στους θερινούς οντάδες θα δείτε ωραία ξυλόγλυπτα και μια πολύ ξεχωριστή οροφή.
Στο κατώγι, θα δείτε το θησαυροφυλάκιο όπου βρίσκονταν οι σκαλιστές διακοσμημένες με ελεφαντόδοντο κασέλες μέσα στις οποίες φυλασσόταν τα χρήμα της «Συντροφίας». Παρατηρήστε επίσης τα τσιγκέλια με τα οποία ζύγιζαν τον χρυσό.
Λίγοι μπορούν να φανταστούν ότι στα Αμπελάκια στα τέλη του 18ου αι. κατοικούσαν 6.000 άνθρωποι που εργάζονταν με ζήλο, στέλνοντας τα προϊόντα τους σε ολόκληρη την Ευρώπη!
Θα μπορούσαν όμως πολλοί να υποθέσουν ότι όλη αυτή η ευμάρεια της εποχής εκείνης προήλθε - όπως μαρτυρά και το όνομα του χωριού - από τα αμπέλια, τα σταφύλια και το κρασί. Καθώς θα περπατάτε στα δρομάκια του χωριού θα νιώσετε κάτι από την αίγλη εκείνων των εποχών.
Το χωριό έχει κηρυχθεί διατηρητέο για το σύνολο της αρχιτεκτονικής του κληρονομιάς. Προσφέρεται για περιήγηση, ενώ η θέα της κοιλάδας των Τεμπών και του Θεσσαλικού κάμπου είναι καταπληκτική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου